Trong những tháng đầu đời, trẻ sơ sinh được bảo vệ nhờ nguồn miễn dịch thụ động từ mẹ. Tuy nhiên, “lá chắn” tự nhiên này chỉ có hiệu lực tạm thời và không thể bảo vệ toàn diện trước mọi bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Chính vì vậy, tiêm chủng đầy đủ chính là giải pháp tối ưu để xây dựng hệ miễn dịch chủ động và bền vững cho trẻ. Đặc biệt, giai đoạn từ sơ sinh đến 1 tuổi, nếu bỏ lỡ, trẻ có nguy cơ đánh mất khả năng phòng bệnh tối ưu suốt đời.
Tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin đầu đời cho bé
Hệ miễn dịch của trẻ dưới 1 tuổi còn non nớt, khiến các bé trở thành nhóm nguy cơ cao nhất trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Thời điểm này hệ miễn dịch thụ động từ mẹ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, bắt đầu suy giảm từ 6 tháng và rõ rệt hơn từ 9 tháng tuổi. Khi “lá chắn” này mất đi, trẻ trở nên vô cùng nhạy cảm với các bệnh nhiễm trùng hô hấp và tiêu hóa.
Đáng chú ý, nhiễm trùng hô hấp do các tác nhân như virus RSV, cúm, phế cầu khuẩn hay vi khuẩn Hib có thể dẫn đến viêm phổi, viêm phế quản – những bệnh lý nghiêm trọng. Trong khi đó, Rotavirus là thủ phạm chính gây tiêu chảy cấp, với con số đáng báo động: 56% trẻ nhập viện vì tiêu chảy tại Việt Nam là do virus này và nó gây tử vong cho 4-8% số ca. Các bệnh như bạch hầu, ho gà, uốn ván cũng đang quay trở lại ở những vùng có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Đặc biệt nguy hiểm là Hib và phế cầu khuẩn – những “sát thủ thầm lặng” gây viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết, để lại di chứng nặng nề như tổn thương não, điếc, hoặc thậm chí đe dọa tính mạng chỉ trong 24 giờ.
Các loại vắc xin cần tiêm trong năm đầu đời
Theo các chuyên gia, việc tiêm vắc-xin ngay sau khi chào đời là vô cùng quan trọng để thiết lập “hàng rào” bảo vệ cho trẻ. Đặc biệt, có những mũi tiêm chỉ phát huy hiệu quả tối ưu khi được thực hiện đúng thời điểm vàng, chẳng hạn như vắc-xin ngừa lao (BCG) nên tiêm trong 24 giờ đầu sau sinh, hay vắc-xin ngừa tiêu chảy do Rotavirus cần hoàn thành trước 8 tháng tuổi.
Bên cạnh các loại vắc-xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng (như Lao, Viêm gan B, Bạch hầu – Ho gà – Uốn ván, Bại liệt, Viêm não Nhật Bản, Sởi…), cha mẹ nên chủ động tìm hiểu và bổ sung cho con các loại vắc-xin dịch vụ quan trọng sau để bảo vệ toàn diện hơn:
- Vắc-xin phòng các bệnh đường hô hấp & truyền nhiễm: Cúm, Viêm phổi – Viêm màng não do phế cầu, Viêm màng não do não mô cầu (các tuýp A+C, B+C), Viêm gan A, Thủy đậu, Sởi – Quai bị – Rubella.
- Vắc-xin phòng bệnh đường tiêu hóa: Tiêu chảy do Rotavirus.
- Vắc-xin phòng bệnh đặc thù: Thương hàn, Dại (khi cần).
Việc kết hợp đầy đủ cả vắc-xin trong chương trình và vắc-xin dịch vụ sẽ bảo vệ toàn diện, giúp trẻ an toàn hơn trong giai đoạn vàng đầu đời.
Mẹ nên tiêm phòng cúm, sởi cho bé trước 1 tuổi
Bố mẹ cần lưu ý gì khi đưa trẻ đi tiêm chủng?
Để đảm bảo an toàn tối đa cho con, bố mẹ cần ghi nhớ một số nguyên tắc vàng sau:
- Khai báo trung thực khi khám sàng lọc: Đây là bước bắt buộc. Hãy thông báo cho bác sĩ biết rõ tiền sử bệnh, tình trạng dị ứng và các loại thuốc trẻ đang dùng để được chỉ định phác đồ phù hợp.
- Theo dõi sát sao sau tiêm: Luôn theo dõi trẻ ít nhất 30 phút tại điểm tiêm và tiếp tục ít nhất 24-48 giờ tại nhà. Giữ sổ tiêm chủng cẩn thận để theo dõi lịch và làm cơ sở tư vấn cho các lần tiêm sau.
- Xử trí đúng cách khi có phản ứng: Với các phản ứng thông thường như sốt nhẹ, sưng đau tại chỗ: Có thể dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, chườm mát để giảm đau. Tuyệt đối không đắp bất cứ thứ gì (lá, khoai tây, miếng chanh…) lên vị trí tiêm. Cho trẻ ăn uống, tắm rửa bình thường.
- Lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu bất thường như: sốt cao trên 39°C, co giật, quấy khóc kéo dài, bỏ bú, khó thở, tím tái…
Nếu các triệu chứng sốt, sưng đau kéo dài trên 1 ngày, nên đưa trẻ quay lại cơ sở tiêm chủng để được thăm khám.
Tiêm chủng không chỉ đơn giản là một mũi tiêm, mà đó là món quà sức khỏe vô giá và biện pháp phòng bệnh chủ động, hiệu quả nhất mà bố mẹ dành cho con trong những năm tháng đầu đời. Bên cạnh việc quan tâm “trẻ cần tiêm những mũi gì”, việc tuân thủ đúng lịch tiêm và theo dõi sát sao sau tiêm chính là chìa khóa để mỗi mũi vắc-xin phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ, giúp con yêu lớn lên khỏe mạnh và toàn diện.
0 Bình luận